تاریخ استفاده از روغن‌ها و روانکارها به هزاره چهارم قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد، یعنی درست در زمانی که چرخ و ارابه اختراع شده بود. در آن زمان، محورهای چرخ‌های ارابه بعد از مدتی بر اثر اصطکاک نیم‌سوز می‌شدند. در ابتدا سعی می‌کردند تا با استفاده از آب، محورها را خنک کرده و از فرسایش آن‌ها جلوگیری کنند، اما بعد از مدتی و در راستای تلاش مصریان، استفاده از روغن‌های گیاهی مانند روغن زیتون مرسوم شد.

در قرون وسطی و با ورود ماشین‌های مسی و آهنی، سعی کردند تا از روغن‌های دیگری مانند؛ روغن بادام، روغن نهنگ و سایر روغن‌های حیوانی استفاده کنند. اما استفاده از این روغن‌ها مناسب نبود، چرا که روغن‌های گیاهی و حیوانی مقاومت پایینی داشتند و خیلی زود تجزیه و یا فاسد می‌شدند.

بعد از آغاز فعالیت اولین چاه استخراج نفت مدرن، در قرن 19 میلادی و با پیشرفت و توسعه تکنولوژی، در اواخر قرن نوزده، روانکارهایی بر پایه نفت خام تولید و جایگزین روانکارهای گیاهی شدند. در قرن بیستم و با گسترش روزافزون صنایع و گسترش استفاده از خودروها، نیاز به استفاده از روانکارها و روغن موتورهای باکیفیت بالاتر، بیشتر احساس شد.

روغن موتورهایی که کیفیت بهتر و طول عمر بالاتری داشتند و توانستند نیاز موتورهای پیچیده ماشین‌ها را تامین کنند. امروزه انواع روغن موتورها با کیفیت و کارکردهای مختلفی تولید می‌شوند که وظایف مختلفی را در موتور خودرو برعهده می‌گیرند.